2023: Một năm u ám đối với khởi nghiệp và kinh doanh

Báo cáo Hệ sinh thái đổi mới mở của Việt Nam 2023 do BambuUP công bố cho thấy trong 9 tháng đầu năm 2023, số lượng đầu tư vào các startup Việt Nam đã giảm 40% về số lượng và 13% về giá trị.

Năm 2023 tiếp tục là một năm đầy biến động của nền kinh tế thế giới. Các chuyên gia cho rằng đây là giai đoạn ảm đạm nhất kể từ cuộc khủng hoảng tài chính năm 2007-2008.

Điều này không quá bất ngờ khi các chuyên gia đã cảnh báo vào đầu năm 2023 rằng năm nay sẽ không phải là thời điểm thuận lợi cho các startup do các quỹ đầu tư thắt chặt đầu tư và đặt ra các yêu cầu cao hơn đối với các startup.

Theo báo cáo của StartupBlink, Crunchbase và CBInsights, đến tháng 8 năm 2023, tổng vốn đầu tư mạo hiểm toàn cầu dành cho các startup toàn cầu là 187,6 tỷ USD, giảm 46,4% so với cùng kỳ năm 2022. Trung bình, mỗi tháng có 23,4 tỷ USD được đầu tư vào các startup, giảm đáng kể so với 37 tỷ USD của năm 2022.

Sự sụt giảm cũng được thấy ở các hệ sinh thái startup hàng đầu. Số lượng startup kỳ lân mới thành lập cũng đạt mức thấp nhất trong vòng 4 năm qua.

Bằng cách sử dụng số liệu từ Do Ventures, Báo cáo Hệ sinh thái đổi mới mở của Việt Nam 2023 do BambuUP thực hiện đã cho thấy những khoản đầu tư được thực hiện vào các công ty công nghệ vào năm ngoái.

Các khoản đầu tư mạo hiểm vào Việt Nam tiếp tục chậm lại trong năm 2023 cho năm thứ hai liên tiếp.

Tổng giá trị của các giao dịch đầu tư mạo hiểm tại Việt Nam trong 9 tháng đầu năm 2023 giảm 13% xuống còn 427 triệu USD. Chỉ có 56 giao dịch được báo cáo, giảm 40% về số lượng, mức thấp nhất kể từ năm 2018.

Các khoản đầu tư vào startup đã giảm đáng kể trong các cuộc gọi vốn quy mô nhỏ và trung bình. Số lượng vụ đầu tư có giá trị vốn dưới 500.000 USD đã giảm 50%. Số lượng khoản đầu tư lớn (10-50 triệu USD) cũng giảm nhưng không đáng kể và cao hơn trước năm 2022.

“Trong điều kiện hiện tại đầy thách thức, việc huy động vốn ngày càng trở nên khó khăn hơn khi các nhà đầu tư thận trọng hơn với các quyết định chi tiêu của mình,” Do Hoang Uyen Vy, đồng sáng lập và giám đốc điều hành của Do Ventures, cho biết.

Khi xem xét một startup, các nhà đầu tư có xu hướng chú ý nhiều hơn đến vấn đề kinh tế theo đơn vị thay vì tốc độ tăng trưởng nhanh chóng. Theo Vy, các startup nên thích nghi với xu hướng mới và chuyển sang mô hình tăng trưởng bền vững để vượt qua giai đoạn khó khăn hiện tại.

Nguyen Huong Quynh, Giám đốc điều hành của BambuUP, nhận xét rằng năm 2023 là một năm “mùa đông” của các startup, khi số lượng startup công nghệ unicorn giảm mạnh và vốn đầu tư vào các startup cũng giảm. Ngược lại, các unicorn và startup liên quan đến AI đã chứng kiến sự tăng trưởng mạnh mẽ.

Theo BambuUP, số lượng doanh nghiệp mới thành lập tại Việt Nam tăng 2%, trong khi số lượng rời thị trường tăng nhanh hơn, 20%. Các con số này cho thấy năm 2023 là một năm khó khăn đối với các doanh nghiệp của Việt Nam và hệ sinh thái startup của Việt Nam cần một sự thúc đẩy để lấy lại đà tăng trưởng ngay bây giờ.

Tuy nhiên, vẫn còn những khía cạnh sáng sủa trong nền kinh tế Việt Nam. Báo cáo Chỉ số đổi mới toàn cầu năm 2023 (GII 2023) do Tổ chức Sở hữu trí tuệ thế giới (WIPO) công bố cho thấy Việt Nam đứng thứ 46 trong số 132 nền kinh tế, tăng hai bậc so với năm trước.

Việt Nam đứng thứ hai về đổi mới trong các nước có thu nhập trung bình thấp, sau Ấn Độ. Trong ASEAN, Việt Nam đứng sau Singapore.